دو سه شب پیش بود و تلویزیون برنامه ای داشت آخر شب در باره ادبیات مشروطه. مهمان برنامه قطعه شعری خواند از سید اشرف الدین گیلانی با مضمون نابودی و به باد رفتن ایران و گفت که شعر از زبان شاه است. ماهم که ساده، گفتیم لابد همین طور است. تا این که دیشب شعر را اتفاقی دیدم و فهمیدم که شعر درست همان روزی که اولین دسته مجاهدین به فرماندهی سپهدار وارد تهران می شوند و هنوز تهران کاملا به دست نیروهای انقلاب نیفتاده، در شماره 45 نسیم شمال منتشر می شود. شعر را این جا می آورم و شما خودتان ببینید که از زبان که و در حمله و هجو کیست.


حاجی، بازار رواج است رواج
کو خریدار؟ حراج است حراج

می فروشم همه ایران را
عرض و ناموس مسلمانان را
رشت و قزوین و قم و کاشان را
بخرید این وطن ارزان را
یزد و خوانسار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

دشمن فرقه احرار منم

قاتل زمره ابرار منم
شیخ فضل الله سمسار منم
دین فروشنده به بازار منم
مال مردار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

با همه خلق عداوت دارم
دشمنی با همه ملت دارم
از خود شاه وکالت دارم
به حراج از همه دعوت دارم
وقت افطار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

شهر نو اردوی ملی زده رج
متفرق شده قزاق کرج
گر که دیوانه شوم نیست حرج
جز حراجم نبود راه فرج
رخت زرتار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

طبل و شیپور و علم را کی می خواد؟
شیر و خورشید رقم را کی می خواد؟
تخت جمشید عجم را کی می خواد؟
تاج کی مسند جم را کی می خواد؟
اسب و افسار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

می دهم تخت کیان را به گرو
می زنم مسند جم را به الو
می کشم قاب خورش را به جلو
می خورم قرمه پلو قیمه چلو
رشته خشکار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

آن شنیدم که حجج در عتبات
زده چادر به لب شط فرات
شده عازم به عجم با صلوات
جز حراجم نبود راه نجات
دین به ناچار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

گر زاسلام بشد قطع اثر
ور به پا گشت به گیلان محشر
ور به تبریز ارس کرد مقر
هرچه شد، شد به جهنم به سقر
فوج افشار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

جدمرحوم شه از مهر و وداد
هفده شهر به قفقازیه داد
آن چه از مال پدر مانده زیاد
می فروشد همه را باداباد
همه یکبار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

می کشد صیحه سروش از طرفی
بختیاری به خروش از طرفی
ملت رشت به جوش از طرفی
شیخ را عزم فروش از طرفی
فرش دربار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

در همه مکر و فن استادم من
مفتی بصره و بغدادم من
قاضی سلطنت آبادم من
آی عجب در تله افتادم من
گرگ و کفتار حراج است حراج
کو خریدار؟ حراج است حراج

خدمت همه مخدرات محترمات محجبات پس پرده و علمای اعلام و آیات اعظام و حجج اسلام و مومنین ذوی العز و الاحترام، عرض شود که این بنده حقیر فقیر کمترین هم، نام آن میهمان را نمی داند. چرا که جعبه جادو را که باز کردیم، آخر شعبده حضرت سامری بود و بعد گوساله خاموش ماند و مجری عارف پیشه هم فقط با ذکر "استاد" از او تشکر و خداحافظی کرد.

درباره سید اشرف الدین گیلانی به قلم سعید نفیسی